ZABYTKI – obowiązki Gmin i Powiatów

Ochrona zabytków i opieka nad zabytkami stanowi zadanie własne Gminy, wynikające wprost z ustawy
o samorządzie gminnym (art. 7 ustawy, Dz. U. 2018 poz. 994).Ochrona zabytków polega, w szczególności, na podejmowaniu przez organy administracji publicznej działań mających na celu:
1) zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umożliwiających trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie;
2) zapobieganie zagrożeniom mogącym spowodować uszczerbek dla wartości zabytków;
3) udaremnianie niszczenia i niewłaściwego korzystania z zabytków;
4) przeciwdziałanie kradzieży, zaginięciu lub nielegalnemu wywozowi zabytków za granicę;
5) kontrolę stanu zachowania i przeznaczenia zabytków;
6) uwzględnianie zadań ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy kształtowaniu środowiska.

Zachęcamy Gminy i Powiaty do aktualizacji Programów Opieki nad Zabytkami.

Program Opieki nad Zabytkami ma na celu m. in.:

  • włączenie problemów ochrony zabytków do systemu zadań strategicznych;
  • uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej;
  • zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania;
  • wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego;
  • podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych
    i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków finansowych na opiekę nad zabytkami;
  • określenie warunków współpracy z właścicielami zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe związane
    z wykorzystaniem tych zabytków;
  • podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabytkami.

Środki finansowe związane z zadaniami ochrony i opieki nad zabytkami mogą być uzyskane z następujących źródeł:

  • środki publiczne;
  • środki krajowe (budżet państwa, budżet jednostek samorządu terytorialnego, fundusze celowe);
  • środki zagraniczne (środki Unii Europejskiej i inne);
  • środki niepubliczne (środki osób fizycznych, prawnych, spółek, organizacji, fundacji, instytucji kościelnych).